Δεν υπάρχει κανένας που σε καθυστερεί από το να ξεκινήσεις μια επιχείρηση εκτός από σένα τον ίδιο. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, δεν υπάρχει κανένα άλλο πρόβλημα παρά μόνο ο εαυτός σου. Επειδή νομίζεις ότι το επιχειρείν είναι κάτι έξω από σένα. Ότι εξαρτάται από λεφτά, ιδέες, ομάδες, networking κι άλλες τέτοιες βλακείες. Επειδή τρέμεις ακούγοντας τον εσωτερικό απατεώνα. Επειδή δεν θες να κάνεις την δουλειά που χρειάζεται. Δεν μπαίνεις στο ρινγκ. Κάθεσαι στην άκρη όπως οι προπονητές της κερκίδας και σχολιάζεις αντί να παίζεις, συζητάς για θεωρίες και σύγχρονες αντιλήψεις και αναπαράγεις buzzwords & ατακαδόρικες σταρταπολογίες. Σαν τον "καληνυχτάκια" που τριγυρνάει το κορίτσι αλλά ποτέ δεν τολμάει να κάνει την κίνησή του.Επειδή είναι δειλός.Ή δεν το θέλει τόσο πολύ όσο λέει στους άλλους. Και για μια ζωή βλέπει κάποιον άλλο να παίρνει το έπαθλο. Κάποιον που το ήθελε περισσότερο από ότι το φοβόταν.
Στα λόγια, η επιχειρηματικότητα είναι σέξυ και δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο. Δύσκολα θα βρεις κάποιον που θα τον ρωτούσες αν θα ήθελε να έχει μια δικιά του επιχείρηση και δεν θα σου αράδιαζε χίλιες-δυο απόψεις για τις ιδέες που έχει, τις ευκαιρίες που βλέπει, πως θα το έκανε κλπ. Από ιδέες και φαντασιώσεις είναι όλοι φουλ, ειδικά τα τελευταία χρόνια που το παραμύθι των startup έκανε τον καθένα να φαντασιώνεται την επιχειρηματική του Neverland. Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα όμως δεν είναι η Χώρα του Πήτερ Παν και για να κερδηθεί απαιτεί ποιότητες και συμπεριφορές που δεν είναι για όλους. Που ο μέσος άνθρωπος δεν τις θέλει. Που αποδεικνύεται στην πράξη ότι δεν θέλει να κοιτάξει πίσω από την γοητεία του επιχειρείν και πέρα από μεγαλόστομα σχέδια, ότι δεν θέλει να κάνει κάτι παραπάνω από το "τόσο-όσο να περνάμε". Η επιχειρηματικότητα φαντάζει γοητευτική αλλά...
οι περισσότεροι δεν θέλουν τις ευθύνες μιας επιχείρησης.
Θέλουν τα σχέδια αλλά δεν θέλουν την πράξη. Δεν θέλουν την ανάληψη της προσωπικής ευθύνης, την παρατήρηση και την αντίληψη πιθανών ευκαιριών. την ανάγκη για αποφασιστική δράση, την αποδοχή του ρίσκου και του λάθους, την διαχείριση της αποτυχίας, την ανάγκη για ένα απλό πλάνο ανάπτυξης και ένα αποδοτικό μοντέλο οργάνωσης. Δεν τα θέλει αυτά ο μέσος άνθρωπος. Λέει ότι τα θέλει αλλά δεν τα αντέχει. Θέλει μόνο την εικόνα! Την ιδέα. Να πηγαίνει σε σεμινάρια και να μιλάει για την ιδέα του και να νιώθει σημαντικός. Να ποζάρει για startuper της χρονιάς σε κανένα event όπου κι άλλοι φαντασιόπληκτοι κάνουν ακριβώς τα ίδια. Να εντυπωσιάζει την παρέα του με όσα σχεδίασε μέσα στο μυαλό του. Αυτό θέλει! Την πραγματική δουλειά που απαιτείται -που είναι μια βαρετή επανάληψη των basics- δεν την θέλει. Δεν θέλει να ακούει ότι η μπίζνα είναι μια συνεχής επανάληψη των basics. Δεν θέλει να ακούει τον Ford, τον Drucker, τον Schumpeter, τον Disney, τον Branson. Όχι! Προτιμάει να πιστεύει τις βλακείες που διαβάζει στο entrepreneur.com για overnight success, τις ανοησίες που άκουσε από κάποιον άσχετο σε ένα πρωινάδικο τηλεοπτικό πάνελ για παγωμένα γιαούρτια και "rooms to let" στα κάτω Δριμύκλανα που άνοιξε η κόρη του κυρ Μήτσου του καφετζή με τα 5 διδακτορικά και χέστηκε στο τάληρο! Προτιμάει να φαντασιώνεται το επιχειρείν σαν ένα παραμύθι όπου ένας Κύρος Γρανάζης μέσα σε ένα γκαράζ ανακαλύπτει την Υπεραξία εν μία νυκτί. Οτιδήποτε είναι προτιμότερο από το να πρέπει να στρωθεί στην δουλειά και να παράξει Αξία. Όπως δεν θέλει και το βάρος και την ευθύνη της οικονομικής του αυτονομίας. Είναι προτιμότερο να σε πληρώνει κάποιος άλλος, να αποφασίζει άλλος για σένα, παρά να αποφασίζεις εσύ τι θέλει ο Πελάτης, πως θα πουλήσεις, πως θα πληρωθείς, που θα βρεις λεφτά. πως θα αντέξεις την ύφεση, πως θα ξεχωρίσεις, πως θα διαχειριστείς τον πλούτο που δημιούργησες. Είναι προτιμότερο να γκρινιάζεις στο κράτος για περισσότερα προνόμια κρυμένος πίσω από μια συντεχνιακή ανωνυμία παρά να στρώσεις τον κώλο σου να μάθεις να δημιουργείς Αξία για τον Πελάτη. Κάτι που δεν είναι να σε ξαφνιάζει βέβαια αφού ζούμε σε μια σοβιετική οικονομία ανθυπομέτριας "δουλίτσας" και περιορισμένης ευθύνης όπου μετά από δεκαετίες προπαγάνδας περί "βολέματος" κανένας δεν θέλει να είναι ο ίδιος υπεύθυνος για την οικονομική του ανέλιξη. Πως λοιπόν να μην σαμποτάρει κάποιος τον εαυτό του όταν ζει μέσα σε τέτοια τοξικότητα; Πως να μην αποτελεί -κυριολεκτικά- απόδραση η προσπάθεια του επιχειρηματικού ανθρώπου;
Όταν σου περιέγραφα την Ζώνη Άνεσης ήξερα ακριβώς τι έλεγα. ΗΑπόδραση και ο Ναυαγός δεν είναι έννοιες μεταφορικές. Είναι 100% ρεαλιστικές! Είναι έννοιες ενεργητικές όπου κύριο συστατικό είναι η δράση, η ανατροπή, η μάχη. Και το στρες του να λειτουργείς έξω από την Ζώνη Άνεσης! Η επιχειρηματικότητα είναι απόδραση από τη Ζώνη Άνεσης. Είναι να είσαι περικυκλωμένος από ένα βάλτο και εσύ είσαι το κέντρο της προσπάθειάς σου. Εσύ! Κανένας άλλος. Κανένας δεν φταίει που βρέθηκες εκεί. Κανένας άλλος παράγοντας δεν ορίζει τις παραμέτρους διαφυγής. Ο βάλτος περιέχει και δικές σου βρωμιές, δικά σου λάθη, δικές σου αδικίες. Και εκεί μέσα περικυκλωμένος από όλη αυτή την μπόχα μπορείς να κάνεις μόνο ένα από δυο πράγματα: ή να παλέψεις με νύχια και δόντια για να δραπετεύσεις. Ή να μείνεις εκεί μέσα βρίσκοντας δικαιολογίες. Αυτή είναι η πραγματικότητα του μικρομεσαίου. Αυτό είναι το επιχειρηματικό ξεκίνημα σε ένα Σοβιετιστάν μετριο-ανίκανων, "ειδικών" και αυθεντίας που σε κρατάει συνεχώς εξαρτημένο από μαγικά ελιξήρια επιτυχίας που σε κάνουν να νιώθεις καλά αλλά ποτέ να μην καταφέρνεις τίποτα. Απόδραση είναι λοιπόν η κάθε προσπάθεια να ξεφύγεις από όλο αυτό τον βάλτο. Απόδραση από τα στάνταρ των άλλων. Από την ακατάλληλη γνώση. Από τους ξερόλες που λένε "δεν γίνεται", "δεν μπορείς", "δεν θα τα καταφέρεις", ότι χρειάζεσαι αυτό κι εκείνο και τ' άλλο. Απόδραση ακόμα και από τον εαυτό σου. Τον δειλό, ενοχικό, τεμπέλη, φαφλατά, αναβλητικό εαυτό. Που όλο λέει. Και ποτέ δεν κάνει.
Με ποιους τρόπους καθυστερείς το επιχειρηματικό σου ξεκίνημα:
- Δεν ξέρεις τι πρέπει να κάνεις. Δεν μελετάς τον πλούτο της πρακτικής γνώσης γύρω σου για να βρεις την ουσία. Δεν διαβάζεις επιχειρηματική ιστορία. Δεν κοιτάς πίσω σε εποχές που άνθρωποι με ελάχιστα παρήγηγαν πολλαπλάσια. Ό,τι σε τραβάει είναι μόνο ό,τι είναι στην επιφάνεια. Τα εύκολα. Το περιτύλιγμα. Οι βλακείες των motivational videos.
- Χάνεσαι στον δρόμο. Μπερδεύεις τα ουσιώδη με τα ανούσια και χάνεις χρόνο με ανοησίες που αποτελούν κουλτούρα επιχειρηματικότητας και όχι προϋποθέσεις. Κάθε τι εξειδικευμένο (startups, business plans, customer interviews, empathy maps) μπορεί να σε απομακρύνει από την πραγματικότητα.Εσύ νομίζεις τα ακατάλληλα για χρήσιμα και τα χρησιμοποιείς σαν άγκυρες επειδή δεν ξέρεις πως να πλοηγηθείς με δικό σου χάρτη και να απαντήσεις στο ένα και μοναδικό ερώτημα του επιχειρείν: πως να ικανοποιήσω τον Πελάτη ώστε να μου δώσει τα λεφτά του; Δεν υπάρχει τίποτε άλλο για μια ΜμΕ.Τίποτα!
- Δεν διασταυρώνεις από άλλες πηγές το τι είναι κατάλληλο για μια νέα/μικρή επιχείρηση. Έχεις λάθος εικόνα για το τι είναι επιχειρηματικότητα. Ή θα σου φαίνεται πολύ δύσκολο, ή θα σου φαίνεται κουλ και σέξυ. Δεν είναι τίποτα από τα δυο. Αλλά μέχρι να το βρεις, νυχτώσαμε.
- Ποτέ δεν αναλαμβάνεις δράση! Μόνο σκέφτεσαι και αναλύεις. Υπάρχει ασφάλεια στο να αναλύεις και να σχεδιάζεις συνέχεια χωρίς ποτέ να κάνεις πράξη. Είναι η ασφάλεια του comfort zone όπου νιώθεις σαν να κάνεις κάτι αλλά τελικά δεν κάνεις τίποτα.
- Πιστεύεις ότι χρειάζεσαι ένα κάρο πράγματα για να ξεκινήσεις κι αυτό σου δίνει άλλοθι για δικαιολογίες και συνεχείς αναβολές. Δεν έχω αυτό, μου λείπει εκείνο, το timing δεν είναι καλό. Στην ουσία δεν θες να επιχειρήσεις. Απλά εύχεσαι να ήταν πιο εύκολο.
- Δέχεσαι την ηλιθιότητα της αγοράς που όταν δεν μπορεί να πουλήσει κατηγορεί τον Πελάτη. Όλο το μικρομεσαίο επιχειρείν είναι πελατοκεντρικό και ο Πελάτης, ακόμα κι όταν έχει άδικο, έχει δίκιο! Επειδή είναι ο Πελάτης. Σ' αυτόν βασίζεται η επιβίωσή σου. Και χωρίς αυτόν δεν πας πουθενά. Μέχρι να το αποδεχτείς αυτό θα βάζεις εμπόδια στο ξεκίνημά σου.
Πως λύνεται αυτό το πρόβλημα;
Η απάντηση είναι λίγο αυταπόδεικτη, δεν νομίζεις; Σταμάτα να κάνεις αυτά που σε φρενάρουν & σε αποσυντονίζουν. Συγκεντρώσου στην ουσία. Και ξεκίνα να κάνεις εκείνα που πρέπει. Δεν πειράζει αν καταλάβεις ότι δεν το θες αρκετά. Δεν θα γίνουν όλοι επιχειρηματίες, χρειάζονται και οι υπάλληλοι. Αρκεί να μην έχεις ψευδαισθήσεις και να μην σπαταλάς τον χρόνο σου με κάτι που δεν είσαι και δεν θες να γίνεις. Κι εγώ μαγειρεύω και βλέπω Masterchef αλλά δεν κοροϊδεύω τον εαυτό μου ότι θα γίνω σεφ. Γιατί άλλο πράγμα το ενδιαφέρον και άλλο η αφοσίωση. Για εσένα που θες πραγματικά να επιχειρήσεις κόψε στον εαυτό σου τα μπόσικα. Σου δίνεις πολλά περιθώρια και εξαρτάσαι υπερβολικά πολύ από εξωτερικούς παράγοντες. Να "αγοράζεις" όταν σου "πουλάνε" αλλά και να απομονώνεσαι και να φιλτράρεις. Να ακούς τι λέγεται αλλά περισσότερο να παρατηρείς τι συμβαίνει. Μην σπαταλάς τον χρόνο σου περιμένοντας το timing. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Κι αν υπάρχει, εσύ δεν είσαι τόσο καλός ώστε να το πετύχεις. Και κάνε τα πράγματα απλά. Τόσο απλά ώστε κι ένα παιδί να μπορεί να τα καταλάβει. Κανένας δεν πρόκοψε σχεδιάζοντας. Όλοι έγιναν κάνοντας. Κάνε! Ανέλαβε δράση. Γίνε. Σταμάτα να αναλύεις και ξεκίνα να κάνεις.