Το 1893 οι Sears & Roeback ξεκίνησαν ένα mail order πουλώντας ρολόγια και κοσμήματα. Όντας φθηνοί και ευέλικτοι οι πελάτες τους προτίμησαν, ο κατάλογός τους μεγάλωσε και εκτόπισαν τα εμπορικά καταστήματα. Μέχρι το 1960 η Sears είχε γίνει ο νούμερο 1 retailer στον κόσμο. Η κάποτε μικρή XEROX είδε την αγορά της φωτοτυπίας όταν οι μεγάλοι IBM & General Electric την αγνόησαν. Η Levi's κέρδισε τον κόσμο με ένα απλό παντελόνι εργασίας. Η Matel κέρδισε την αγορά με μια κούκλα (Barbie), ο Ralph Lauren με ένα πουκάμισο, τα KFC με μια απλή συνταγή για τηγανητό κοτόπουλο. Το Tylenol κέρδισε την αγορά ήπιων παυσίπονων εκεί που δέσποζε η ασπιρίνη. Ο James Cameron έγινε διάσημος με τον Terminator επειδή μια μικρή εταιρεία παραγωγής του δωσε την ευκαιρία να σκηνοθετήσει όταν όλα τα μεγάλα studio του γυρνούσαν την πλάτη.
Ο Jeff Bezos πουλούσε βιβλία στο ίντερνετ όταν το ίντερνετ ήταν τόσο μικρό που οι χρήστες του γνωρίζονταν με τα μικρά τους ονόματα. Ο ορισμός της χαραμάδας...τότε. Τώρα είναι το AMAZON.
Το Netflix έστελνε dvd ταχυδρομικά. Δεν είχε καμμία θέση στην αγορά της ψυχαγωγίας. Μέχρι που βρήκε την ιδέα που πέταξε έξω τους μεγάλους (Blockbuster) και έβαλε φωτιά στα TV networks.
Η Apple στο ξεκίνημά της κατάφερε να υποσκελίσει την ΙΒΜ γιατί είδε πρώτη την αγορά των προσωπικών υπολογιστών. Η Sony κέρδισε την αγορά των παιχνιδομηχανών γιατί ένας ταπεινός μηχανικός της είδε μια ηλιαχτίδα εκεί που τα μεγαλοστελέχη βλέπανε μαύρα μεσάνυχτα.
Όλοι αυτοί είδαν φως μέσ' στο σκοτάδι. Είδαν την αγορά γεμάτη, δεσποζόμενη, χωρίς χώρο. Είδαν δυσπιστία και μετακινήθηκαν ώστε να βρουν χώρο να αναπνεύσουν. Αν δεν σου δοθεί χώρος θα τον κλέψεις. Θα τον δημιουργήσεις. Θα πας αλλού. Θα παραμονεύσεις τον μεγάλο και θα περιμένεις το άνοιγμα στην πανοπλία του. Αν μπορείς να πας καταπάνω του, θα πας. Εάν όχι, τότε θα κάνεις αντάρτικο. Όλοι αυτοί βασίστηκαν σε χαραμάδες που μπορείς να δεις μόνο με μικροσκόπιο.
Αρκεί να σε νοιάζει αρκετά ώστε να κοιτάξεις...
Το Netflix έστελνε dvd ταχυδρομικά. Δεν είχε καμμία θέση στην αγορά της ψυχαγωγίας. Μέχρι που βρήκε την ιδέα που πέταξε έξω τους μεγάλους (Blockbuster) και έβαλε φωτιά στα TV networks.
Η Apple στο ξεκίνημά της κατάφερε να υποσκελίσει την ΙΒΜ γιατί είδε πρώτη την αγορά των προσωπικών υπολογιστών. Η Sony κέρδισε την αγορά των παιχνιδομηχανών γιατί ένας ταπεινός μηχανικός της είδε μια ηλιαχτίδα εκεί που τα μεγαλοστελέχη βλέπανε μαύρα μεσάνυχτα.
Όλοι αυτοί είδαν φως μέσ' στο σκοτάδι. Είδαν την αγορά γεμάτη, δεσποζόμενη, χωρίς χώρο. Είδαν δυσπιστία και μετακινήθηκαν ώστε να βρουν χώρο να αναπνεύσουν. Αν δεν σου δοθεί χώρος θα τον κλέψεις. Θα τον δημιουργήσεις. Θα πας αλλού. Θα παραμονεύσεις τον μεγάλο και θα περιμένεις το άνοιγμα στην πανοπλία του. Αν μπορείς να πας καταπάνω του, θα πας. Εάν όχι, τότε θα κάνεις αντάρτικο. Όλοι αυτοί βασίστηκαν σε χαραμάδες που μπορείς να δεις μόνο με μικροσκόπιο.
Αρκεί να σε νοιάζει αρκετά ώστε να κοιτάξεις...
Τι είναι η χαραμάδα;
Χαραμάδα είναι το μέρος της αγοράς που είναι πολύ μικρό για να ασχοληθεί ο μεγάλος αλλά αρκετά μεγάλο ώστε να χωρέσει ο μικρός. Χαραμάδα είνει εκείνο που ακόμα δεν είναι ορατό στους πολλούς. Από εκεί ξεκινάνε όλα τα business που δε χωράνε να περάσουν απ' την πόρτα. Από εκεί πιάνονται οι μικροί ώστε να ανατρέψουν τους μεγάλους. Τα ρολόγια quartz και τα τρανζίστορ στην δεκαετία του '60 ήταν η χαραμάδα στην οποία χώρεσαν οι Ιάπωνες και ανέτρεψαν τους -τότε μεγάλους- Ελβετούς κι Αμερικάνους. Χαραμάδα ήταν το μοντέλο της Ryan Air. Χαραμάδα ήταν το AirBnb & τα hostel.
Χαραμάδα ήταν το φερμουάρ, το velcro, το σελοτέιπ, τα Lego, η ΙΚΕΑ, τα ξυραφάκια Gillette.
Χαραμάδα ήταν ο αυτόματος πωλητής γάλακτος, χαραμάδα ήταν και η στέβια για την αγορά Cola drinks. Όλοι οι παραπάνω πιάστηκαν από κάτι που δεν φαινόταν...μέχρι που κέρδισε την αγορά. Χαραμάδα είναι κάθε τι που έχει αφεθεί στην άκρη καθώς η αγορά πάει προς μια κατεύθυνση, όλοι καβαλάνε το ρεύμα και νομίζουν ότι όλα τα άλλα πεθάνανε. Δεν πεθαίνουν όλα τα παλιά με την δημιουργική καταστροφή. Τα πιο πολλά παραμένουν ζωντανά αλλά σε καταστολή (δηλαδή μια πολύ μικρή αγορά, αόρατη στους πολλούς). Και ξανα-γίνονται χαραμάδες. Και περιμένουν τον επόμενο κύκλο της αγοράς ώστε να εμφανιστούν με νέο τρόπο, νέο ύφος, νέους συνδυασμούς, νέες αξιακές αλυσίδες.
Χαραμάδες πρέπει να ψάχνεις και κάθε αγορά τις έχει.
Που είναι κάτι που πέθανε και ψάχνει να αναστηθεί; Που είναι ένα μικρό παράπονο που δεν ακούει κανείς; Που είναι μια ελάχιστη προσφορά την οποία δε καλύπτει κανείς; Που είναι το σημείο όπου εσύ χωράς κι ο άλλος περισσεύει;
Ο μεγάλος δεν μπορεί να δει χαραμάδες. Είναι πολύ απασχολημένος με το να διατηρεί τα κεκτημένα του. Έχει ρυθμούς ανάπτυξης που δεν του επιτρέπουν να ασχοληθεί με μικρές ανεξερεύνητες και αναπόδεικτες αγορές. Έχει κεφαλαιακές ανάγκες που ξεπερνούν κατά πολύ τα νούμερα της αγοράς-χαραμάδας. Έχει πελάτες που απαιτούν να εξυπηρετηθούν με τα αποδεδειγμένα προϊόντα, όχι με νέα πειραματικά project. Η χαραμάδα είναι πολύ μικρή για τον μεγάλο. Αυτός κρατάει κυάλια...όχι μικροσκόπιο. Μπορεί να την αποφύγει από φόβο αποτυχίας. Έχει κύρος και δεν θέλει να φάει τα μούτρα του με κάτι μικρό και να τον κοροϊδεύει η αγορά. Μπορεί επίσης να την αποφύγει από φόβο επιτυχίας! Φοβάται μήπως η μικρή αγορά είναι τόσο ελκυστική που θα χρειαστεί να καταστρέψει το υπάρχων επιχειρηματικό του μοντέλο (KODAK). Ομοίως, ούτε ο σύμβουλος του μεγάλου μπορεί να δει το μικρό. Και να το δει θα το σνομπάρει επειδή είναι μικρό, επίφοβο, αμφίβολο ή απαιτεί πολλή προσαρμογή. Αν ήταν μεγάλο κι αξιόπιστο θα το είχε σκεφτεί ο μεγάλος. Πράγμα που θα έκανε και τον σύμβουλο "μεγάλο".
Οπότε εσύ ο μικρός πάνε εκεί στην άκρη και παίξε με τα πλεϊμομπίλ σου...
Χαραμάδα ήταν το φερμουάρ, το velcro, το σελοτέιπ, τα Lego, η ΙΚΕΑ, τα ξυραφάκια Gillette.
Χαραμάδα ήταν ο αυτόματος πωλητής γάλακτος, χαραμάδα ήταν και η στέβια για την αγορά Cola drinks. Όλοι οι παραπάνω πιάστηκαν από κάτι που δεν φαινόταν...μέχρι που κέρδισε την αγορά. Χαραμάδα είναι κάθε τι που έχει αφεθεί στην άκρη καθώς η αγορά πάει προς μια κατεύθυνση, όλοι καβαλάνε το ρεύμα και νομίζουν ότι όλα τα άλλα πεθάνανε. Δεν πεθαίνουν όλα τα παλιά με την δημιουργική καταστροφή. Τα πιο πολλά παραμένουν ζωντανά αλλά σε καταστολή (δηλαδή μια πολύ μικρή αγορά, αόρατη στους πολλούς). Και ξανα-γίνονται χαραμάδες. Και περιμένουν τον επόμενο κύκλο της αγοράς ώστε να εμφανιστούν με νέο τρόπο, νέο ύφος, νέους συνδυασμούς, νέες αξιακές αλυσίδες.
Χαραμάδες πρέπει να ψάχνεις και κάθε αγορά τις έχει.
Που είναι κάτι που πέθανε και ψάχνει να αναστηθεί; Που είναι ένα μικρό παράπονο που δεν ακούει κανείς; Που είναι μια ελάχιστη προσφορά την οποία δε καλύπτει κανείς; Που είναι το σημείο όπου εσύ χωράς κι ο άλλος περισσεύει;
Ο μεγάλος δεν μπορεί να δει χαραμάδες. Είναι πολύ απασχολημένος με το να διατηρεί τα κεκτημένα του. Έχει ρυθμούς ανάπτυξης που δεν του επιτρέπουν να ασχοληθεί με μικρές ανεξερεύνητες και αναπόδεικτες αγορές. Έχει κεφαλαιακές ανάγκες που ξεπερνούν κατά πολύ τα νούμερα της αγοράς-χαραμάδας. Έχει πελάτες που απαιτούν να εξυπηρετηθούν με τα αποδεδειγμένα προϊόντα, όχι με νέα πειραματικά project. Η χαραμάδα είναι πολύ μικρή για τον μεγάλο. Αυτός κρατάει κυάλια...όχι μικροσκόπιο. Μπορεί να την αποφύγει από φόβο αποτυχίας. Έχει κύρος και δεν θέλει να φάει τα μούτρα του με κάτι μικρό και να τον κοροϊδεύει η αγορά. Μπορεί επίσης να την αποφύγει από φόβο επιτυχίας! Φοβάται μήπως η μικρή αγορά είναι τόσο ελκυστική που θα χρειαστεί να καταστρέψει το υπάρχων επιχειρηματικό του μοντέλο (KODAK). Ομοίως, ούτε ο σύμβουλος του μεγάλου μπορεί να δει το μικρό. Και να το δει θα το σνομπάρει επειδή είναι μικρό, επίφοβο, αμφίβολο ή απαιτεί πολλή προσαρμογή. Αν ήταν μεγάλο κι αξιόπιστο θα το είχε σκεφτεί ο μεγάλος. Πράγμα που θα έκανε και τον σύμβουλο "μεγάλο".
Οπότε εσύ ο μικρός πάνε εκεί στην άκρη και παίξε με τα πλεϊμομπίλ σου...
Οι χαραμάδες είναι η δουλειά της νέας/μικρής επιχείρησης.
Όχι η τεχνολογία, όχι οι επιδοτήσεις, όχι τα λογιστικά, όχι ο ΦΠΑ, όχι ο ΟΑΕΔ. Οι χαραμάδες είναι το στοίχημα του μικρομεσαίου. Εκεί θα βρει τις ευκαιρίες του. Εκεί είναι ασφαλής και έχει χώρο και ησυχία για πειραματισμό, δουλειά και προκοπή. Εκεί χωράνε τα μοναδικά χαρίσματά του τα οποία καλλιεργώντας τα θα βρει το κοινό του (Go Pro, Under Armor, Spanx). Σκοπός του είναι να βρει που έχει περιθώριο να φέρει κάτι νέο σε ένα μικρό κοινό και μετά να απλωθεί περισσότερο, να πουλήσει, να ανατρέψει, να τον μάθουν. Η Ελλάδα είναι γεμάτη από χαραμάδες. Δεν τις βλέπουμε επειδή δεν ξέρουμε πως και κανένας δεν μας λέει επειδή όλοι είναι πολύ απασχολημένοι με την τεχνολογία, τα σεμινάρια κατάρτισης και τις μακροοικονομικές αναλύσεις των οικονομολόγων που όλο αποτυγχάνουν κι όλο στην μάπα τους τρώμε. Η Ελλάδα είναι γεμάτη κι από μικρούς που θα πρεπε νυχθημερόν να κυνηγάνε τις χαραμάδες! Δεν το κάνουν επειδή δεν ξέρουν πως. Κι επειδή κυνηγάνε τα σίγουρα. Η Ελλάδα είναι γεμάτη κρατισμό και μονοπώλια που δεν αντέχουν άλλο και σπάνε σιγά-σιγά. Είναι γεμάτη από τον επιχειρηματικό μεγαλοϊδεατισμό του υφιστάμενου μοντέλου που ήδη καταρρέει από το τσουνάμι της τεχνολογίας, νέας κουλτούρας και νέας επιχειρηματικότητας. Η Ελλάδα είναι γεμάτη από άδεια αγορά όπου ζουν μόνο καφετέριες, σουβλατζίδικα και ασφάλειες. Όπου κάτι έχει παλαιωθεί, έχει χαραμάδα για το νέο. Όπου κάτι φορέθηκε πολύ και αποκλειστικά, έχει χαραμάδα για διαφορετική αξία. Όπου κάτι κούρασε έχει χώρο για νέες αξίες, όπου εμφανίστηκαν νέα δημογραφικά γκρουπ έχει χώρο για νέα προϊόντα, όπου λειτουργούν νέα δίκτυα διανομής έχει χώρο για νέο delivery...Καταλαβαίνεις τι σου λέω;
Η χαραμάδα σε βοηθάει να δημιουργήσεις Αξία.
Πως θα μπεις στην αγορά; Τι αξία θα προσφέρεις; Ποια είναι η στρατηγική σου; Το ΕΣΠΑ; Χα!
Καλή τύχη όταν σου τελειώσουν τα λεφτά κι εσύ πνίγεσαι στην παλίρροια χωρίς σωσίβιο.
Πως δημιουργείς αξία λοιπόν; Δεν δημιουργείς. Πως επιβιώνεις στον ανταγωνισμό; Δεν επιβιώνεις. Όταν πρόκειται να ασχοληθείς με την ουσία του τι παράγεις και πως διαφέρεις από τους άλλους εσύ τα γράφεις στα παλιά σου τα παπούτσια και απλώς αντιγράφεις ό,τι κάνουν οι άλλοι, δίνεις όλο σου το βάρος στο που θα βρεις λεφτά και πως θα πάρεις επιδότηση. Κι όταν αυτά τελειώσουν είσαι απλώς άλλο ένα business ανάμεσα σε όλα τα άλλα, χωρίς ταυτότητα, χωρίς χαρακτήρα, χωρίς συγκριτικό πλεονέκτημα, χωρίς καινοτομία, ανίκανος να δημιουργήσεις νέα ζήτηση και ανάπτυξη. Ναι ναι ξέρω θα κάνεις ένα SWOT analysis τότε. Καλή τύχη να προσπαθείς να μάθεις κουπί όταν δίπλα κολυμπάνε καρχαρίες. Καλή τύχη φίλε μικρομεσαίε που περιμένεις από μεγάλους που ξέχασαν, φτασμένους που χόρτασαν και συμβούλους που δεν επιχείρησαν ποτέ, να καταλάβουν με τι κύματα παλεύεις. Καλή τύχη νέε επιχειρηματία που, αντί να ξεψαχνίζεις την επιχειρηματική ιστορία για μαθήματα, εσύ ψάχνεις βαρύγδουπα βιογραφικά συμβούλων και εντυπωσιακές πόζες στο TEDX. Καλή τύχη νέα μικρή επιχείρηση, "ραχοκοκαλιά" της οικονομίας μας που δεν ξέρεις πως να φτιάξεις αξία και να δημιουργήσεις πλούτο! Παλιά η αγορά ήταν έρημος και είχε χώρο. Σήμερα έχουμε τόσο ανταγωνισμό που είσαι τυχερός αν καταφέρεις να αποκτήσεις λίγους πελάτες αρκετά ώστε να πληρώσεις ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΤΕΒΕ κι επίδομα επιτηδεύματος.......για 2-3 χρόνια. Μετά αντίο. Κι εσύ πιστεύεις ότι αυτό το πράγμα θα το αντιμετωπίσεις με ΕΣΠΑ, επιδοτήσεις και συμβουλές από λογιστές και κουρασμένους managers; Μέχρι πότε; Μέχρι την επόμενη ύφεση; Καλή τύχη...
Οι χαραμάδες είναι εκείνες που πρέπει να ψάχνει σήμερα κάποιος που αγαπάει την μπίζνα αλλά βρέθηκε χωρίς ιδέα, χωρίς γνώσεις, χωρίς λεφτά, χωρίς τεχνολογία, χωρίς όλα αυτά που μοιάζουν αλλά δεν είναι επιχειρηματικότητα. Και σε περίπτωση που δεν το πήρες χαμπάρι, στο άρθρο αυτό σου έδωσα καμμιά δεκαριά χαραμάδες-ευκαιρίες στην αγορά. Αλλά θα πρέπει να σκάψεις κι εσύ λίγο. Ξεκούραστο σε βλέπω, πήγες και διακοπές. Άντε καλό Σεπτέμβρη και καλή σεζόν.
Καλή τύχη όταν σου τελειώσουν τα λεφτά κι εσύ πνίγεσαι στην παλίρροια χωρίς σωσίβιο.
Πως δημιουργείς αξία λοιπόν; Δεν δημιουργείς. Πως επιβιώνεις στον ανταγωνισμό; Δεν επιβιώνεις. Όταν πρόκειται να ασχοληθείς με την ουσία του τι παράγεις και πως διαφέρεις από τους άλλους εσύ τα γράφεις στα παλιά σου τα παπούτσια και απλώς αντιγράφεις ό,τι κάνουν οι άλλοι, δίνεις όλο σου το βάρος στο που θα βρεις λεφτά και πως θα πάρεις επιδότηση. Κι όταν αυτά τελειώσουν είσαι απλώς άλλο ένα business ανάμεσα σε όλα τα άλλα, χωρίς ταυτότητα, χωρίς χαρακτήρα, χωρίς συγκριτικό πλεονέκτημα, χωρίς καινοτομία, ανίκανος να δημιουργήσεις νέα ζήτηση και ανάπτυξη. Ναι ναι ξέρω θα κάνεις ένα SWOT analysis τότε. Καλή τύχη να προσπαθείς να μάθεις κουπί όταν δίπλα κολυμπάνε καρχαρίες. Καλή τύχη φίλε μικρομεσαίε που περιμένεις από μεγάλους που ξέχασαν, φτασμένους που χόρτασαν και συμβούλους που δεν επιχείρησαν ποτέ, να καταλάβουν με τι κύματα παλεύεις. Καλή τύχη νέε επιχειρηματία που, αντί να ξεψαχνίζεις την επιχειρηματική ιστορία για μαθήματα, εσύ ψάχνεις βαρύγδουπα βιογραφικά συμβούλων και εντυπωσιακές πόζες στο TEDX. Καλή τύχη νέα μικρή επιχείρηση, "ραχοκοκαλιά" της οικονομίας μας που δεν ξέρεις πως να φτιάξεις αξία και να δημιουργήσεις πλούτο! Παλιά η αγορά ήταν έρημος και είχε χώρο. Σήμερα έχουμε τόσο ανταγωνισμό που είσαι τυχερός αν καταφέρεις να αποκτήσεις λίγους πελάτες αρκετά ώστε να πληρώσεις ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΤΕΒΕ κι επίδομα επιτηδεύματος.......για 2-3 χρόνια. Μετά αντίο. Κι εσύ πιστεύεις ότι αυτό το πράγμα θα το αντιμετωπίσεις με ΕΣΠΑ, επιδοτήσεις και συμβουλές από λογιστές και κουρασμένους managers; Μέχρι πότε; Μέχρι την επόμενη ύφεση; Καλή τύχη...
Οι χαραμάδες είναι εκείνες που πρέπει να ψάχνει σήμερα κάποιος που αγαπάει την μπίζνα αλλά βρέθηκε χωρίς ιδέα, χωρίς γνώσεις, χωρίς λεφτά, χωρίς τεχνολογία, χωρίς όλα αυτά που μοιάζουν αλλά δεν είναι επιχειρηματικότητα. Και σε περίπτωση που δεν το πήρες χαμπάρι, στο άρθρο αυτό σου έδωσα καμμιά δεκαριά χαραμάδες-ευκαιρίες στην αγορά. Αλλά θα πρέπει να σκάψεις κι εσύ λίγο. Ξεκούραστο σε βλέπω, πήγες και διακοπές. Άντε καλό Σεπτέμβρη και καλή σεζόν.
